Kojarzące się z epoką PRL – jednak całkowicie niesłusznie. Bo samo święto jest dużo starsze niż epoka socjalizmu w Polsce. Niegdyś uroczyście obchodzone, z pochodami, jarmarkami i występami artystycznymi. Dziś nieco już zapomniane. Jedyne co nam z tego święta pozostało, to dzień wolny od pracy.

Święto Pracy – międzynarodowe święto klasy robotniczej, obchodzone co roku od 1890 roku. Święto wprowadziła 1 maja 1889 roku II Międzynarodówka Socjalistyczna dla upamiętnienia  strajku robotników w Chicago z 1886 roku, który został brutalnie stłumiony przez policję. Celem protestów było m.in. ustanowienie 8-godzinnego dnia pracy. W Polsce Święto Pracy jest świętem państwowym od 1950 roku oraz dniem wolnym od pracy. Jak wygląda geneza tego święta?

W pierwszych dniach maja 1886 roku walczyły o godziwe warunki pracy i płacy na ulicach Chicago tysiące pracowników – wśród nich także emigranci z Polski. Opór robotników skierował się przeciwko właścicielowi firmy McCormick Harvester Co. W wyniku próby modernizacji zakładu, która spowodowałby zwolnienia ogromnej rzeszy pracowników jego stosunki ze związkami zawodowymi nie układały się najlepiej.

Pociągnęło to za sobą strajk robotników, w wyniku którego właściciel fabryki zmuszony został do radykalnych ustępstw. Nie trwało to jednak zbyt długo. Już w lutym 1886 roku dokonał zwolnienia wszystkich pracowników. Na ich miejsce powołał całkowicie nową kadrę, której bezpieczeństwa miała pilnować kilkudziesięcioosobowa grupa ochroniarzy.

Protest został krwawo stłumiony przez policję. Zginęło 17 robotników, a 70 zostało rannych.

Trzy lata po tragicznych wydarzeniach, czyli w 1889 roku II Międzynarodówka uznała 1 Maja Świętem Pracy. Chciano w ten sposób docenić oddanie dla sprawy licznych ofiar, jakie w wyniku tych zajść poniósł ruch robotniczy. Święto Pracy bez względu na różnicę nurtów ideowych, przyjął ten dzień za swoje święto. Wyłamały się tylko Stany Zjednoczone, gdzie – zapewne w celu uniknięcia przykrych skojarzeń z chicagowską masakrą – Labour Day (Dzień Pracy) obchodzony jest w pierwszy poniedziałek września.

Na ziemiach polskich pierwsze obchody miały miejsce w 1890 roku i odbywały się niejednokrotnie wbrew woli zaborców współorganizowane m.in. przez działaczy II Proletariatu.

W czasie rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego były organizowane przez Polską Partie Socjalistyczną, Socjaldemokracje Królestwa Polskiego i Litwy oraz BUND, masowe demonstracje oraz pochody. Często dochodziło do starć z carskim wojskiem, policją oraz kozakami, a także wspierającymi je nacjonalistycznymi bojówkami,

Podobnie liczne pochody i demonstracje klasowych organizacji robotniczych i partii lewicowych odbywały się też w ten dzień w okresie II RP. Były organizowane przez w Polską Partii Socjalistyczną, BUND, Komunistyczną Partii Polski, PSL „Wyzwolenie”.

Często były one atakowane przez policję oraz nacjonalistycznych bojówkarzy, dochodziło do morderstw działaczy klasowych związków zawodowych i partii lewicowych.

Po II wojnie światowej w okresie PRL-u nadał dniu 1 maja status święta państwowego, wolnego od pracy i stan ten trwa do chwili obecnej. W PRL było obchodzono bardzo uroczyście, ale po przemianach ustrojowych w 1989 roku praktycznie zanikły.