Corocznie 22 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej (ang. International Day for Biological Diversity) – święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 2000 roku, upamiętniające konferencję w Nairobi (22 maja 1992), na której przedstawione zostały efekty pracy nad międzynarodową umową w zakresie ochrony bioróżnorodności.

Bioróżnorodność oznacza w uproszczeniu zróżnicowanie życia na Ziemi. Mierzymy ją na różne sposoby. Można np. określić, czy gatunki są zagrożone wyginięciem i w jakim stopniu lub podać liczbę gatunków występujących na danym obszarze. Choć może to nastręczyć pewnych trudności. Wielu z nas w trakcie nauki w szkole nabrało przeświadczenia, że naukowcy opisali i usystematyzowali wszystkie gatunki i że wszystko jest „pod kontrolą”. Nic bardziej błędnego. Zbudowaliśmy statki kosmiczne, wymyśliliśmy Internet, jednak w kwestii tego, z kim współdzielimy Ziemię, orientację mamy naprawdę słabą. Do tej pory opisano zaledwie 1,6-1,7 miliona gatunków, a ich liczba szacowana jest na 5-100 milionów!

Tymczasem coraz częściej mówi się o zagrożeniach dla bioróżnorodności. Wiążą się one przede wszystkim z działalnością człowieka – z niszczeniem siedlisk np. pod inwestycje, z intensywnym rolnictwem, z nadmiernym eksploatowaniem lasów, z zanieczyszczeniami, ze zmianami klimatu, z wędrującymi wraz z ludźmi gatunkami inwazyjnymi. Co gorsza, każde pokolenie ma styczność z coraz mniejszą liczbą gatunków – ludzkości zmienia się punkt odniesienia, zaczyna traktować mniejszą różnorodność jako stan wyjściowy, zapomina, że jeszcze niedawno było inaczej, rosło więcej roślin, w morzach pływało więcej gatunków ryb.

Dlaczego to jest takie ważne?
Bo wszystko jest połączone.
Żaden organizm na Ziemi nie istnieje oddzielnie, każdy funkcjonuje w skomplikowanej sieci powiązań. Tak naprawdę znamy tylko niektóre z nich i wciąż odkrywamy nowe. Kiedy wymiera jeden gatunek, pociąga za sobą następne – takie, które się nim żywiły, które zapylał, których nasiona roznosił itp. Tylko ochrona pełnego zróżnicowania życia może być skuteczna. Częścią tej skomplikowanej sieci powiązań są również ludzie – niszcząc inne gatunki, niszczymy sami siebie.

Bo to się wszystkim opłaca.
Wyliczono, że całkowita wartość tzw. “usług ekosystemowych”, świadczonych człowiekowi przez biosferę, takich jak produkcja paliw, drewna, regulowanie klimatu, magazynowanie i  oczyszczanie wód, wytwarzanie gleb, zapylanie roślin i wiele innych, wynosi co najmniej 33 biliony dolarów. Nie potrafimy przewidzieć przyszłej wartości jakiegokolwiek gatunku i jego użyteczności dla człowieka. Jedną z dziedzin, która może czerpać ogromne korzyści z bioróżnorodności, jest medycyna i farmakologia. Wiele leczniczych gatunków wymiera, zanim ich właściwości zostaną odkryte.

Bo bioróżnorodność jest częścią nas.
Każdy gatunek to część naszego świata. Bohaterowie bajek z dzieciństwa – wilki, niedźwiedzie i inne – są dziś poważnie zagrożeni, wymierają. Krajobrazy oglądane jeszcze przez naszych dziadków – mokre łąki i torfowiska, kwitnące łanami storczyków i pełników, pola kolorowe od chabrów i kąkoli – niedługo znikną niemal zupełnie. Wiele gatunków znamy już tylko z obrazów, rycin, opisów, z powieści, wierszy czy pieśni. Tworzyły naszą kulturę – nasze człowieczeństwo.

źródło: http://www.bioroznorodnosc.edu.pl/, ekokalendarz.pl, foto: pixabay.com