25 kwietnia – Światowy Dzień Walki z Malarią

Malaria to najczęściej występująca na świecie choroba zakaźna, na którą każdego roku umierają setki tysięcy ludzi, w większości dzieci. Aby zwrócić uwagę na ten problem, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2008 roku ustanowiła Światowy Dzień Walki z Malarią, obchodzony 25 kwietnia. Jego celem jest wzrost świadomości społecznej dotyczącej malarii oraz zmniejszenie skali choroby i jej skutków.

Malaria to jedna z chorób, które nie są powodowane przez bakterie czy wirusy, ale przez pierwotniaki z rodzaju zarodziec Plasmodium. Zarodźce zarażające ludzi to pięć gatunków, przede wszystkim zarodziec ruchliwy oraz zarodziec sierpowaty. Inne gatunki zarodźców zakażają zwierzęta, m.in. ptaki, gady, małpy i gryzonie. Część gatunków powodujących malarię u innych naczelnych może też przenosić się na człowieka. Jak wiele innych pasożytów, zarodźce rozwijają się w oparciu o dwa różne typy organizmów, w których odbywa się ich cykl życiowy – w tym przypadku jest to człowiek oraz kilkadziesiąt gatunków komarów z rodzaju Anopheles. Komar wraz z krwią zarażonej osoby wysysa gametocyty zarodźca, które w ciągu 8-35 dni przechodzą w nim rozmnażanie płciowe. Po połączeniu gamet powstaje zygota, która z kolei przekształca się w oocystę zawierającą nawet 10 tysięcy zakaźnych sporozoidów. Wędrują one do ślinianek komara, a po ukąszeniu człowieka – dostają się do jego krwi. Rozwój zarodźca w organizmie człowieka zaczyna się w wątrobie, gdzie sporozoidy zamieniają się w schizonty, a te z kolei produkują dziesiątki tysięcy merozoitów. To właśnie one atakują czerwone krwinki, powodując typowe objawy malarii. We krwi mogą namnażać się dalej bezpłciowo, ale mogą też wytworzyć gametocyty, pobierane z krwią przez komara. Część populacji, głównie mieszkańców Afryki, posiada wrodzoną odporność na zakażenie Plasmidium, co wynika z określonych cech krwi, m.in. braku tzw. antygenu Duffy, a także genetycznych chorób krwi, jakie jak anemia sierpowata oraz talasemia. Przechorowanie malarii daje odporność utrzymującą się przez jakiś czas.

Choroba jest śmiertelna przede wszystkim dla małych dzieci, ale także osób osłabionych czy niedożywionych.

Populację ludzi narażonych na zakażenie zarodźcem szacuje się na ok. 1 miliarda. Larwy komarów przenoszących pierwotniaki rozwijają się w płytkich, nagrzanych zbiornikach wodnych, najlepiej w temperaturze 16-33 stopni, przy dużej wilgotności powietrza. Warunki takie panują przede wszystkim na terenach wiejskich Afryki Subsaharyjskiej, ale też w niektórych regionach Ameryki Południowej oraz Azji.

Czy malaria może występować w Polsce?

Jeszcze w latach 20. XX wieku choroba ta pojawiała się okresowo, szczególnie na terenach wiejskich. Aktualnie pojedyncze przypadki dotyczą wyłącznie podróżnych wracających z krajów afrykańskich i zwykle są skutecznie leczone, jednak postępujące zmiany klimatu i związane z nimi ocieplenie mogą stwarzać coraz lepsze warunki do rozwoju tej choroby, szczególnie że występują u nas gatunki komarów będące potencjalnymi wektorami zarodźca.

Malaria to globalny problem, który koncentruje się w regionie afrykańskim.

Jest to jedna z chorób, których opanowanie wydaje się leżeć w naszym zasięgu. Dostępność moskitier, szybka diagnoza oraz podstawowa opieka medyczna pozwoliłyby ograniczyć jej występowanie i śmiertelność, które jednak są silnie uwarunkowane przez kwestie społeczne czy ekonomiczne. Walka z malarią to tak naprawdę walka z biedą, której przyczyny mają uwarunkowania globalne.

źródło: ekokalendarz.pl, foto: pixabay.com

0 komentarzy

Napisz komentarz

Login

Welcome! Login in to your account

Remember me Lost your password?

Don't have account. Register

Lost Password

Register