W ciągu ostatnich lat kwestia kredytów frankowych stała się przedmiotem licznych procesów sądowych w Polsce. Wiele osób, które zawarły umowy kredytów waloryzowanych kursem waluty obcej (w znakomitej większości kursem franka szwajcarskiego), z powodzeniem uzyskało korzystne wyroki sądowe, które w aż 98% spraw prowadziły do ustalenia przez sąd nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z tego typu umowy (unieważnienia umowy od samego początku). Inne rozstrzygnięcie stanowiło jedynie 2% wszystkich wyroków.

Jeżeli chodzi o statystyki prawomocnych wyroków, wzrost ich ilości jest wręcz imponujący. W 2023 roku zapadło 3 217 prawomocnych rozstrzygnięć, podczas gdy ta liczba w roku 2022 wynosiła 1 561. Wzrost ilości wyroków definitywnie zamykających spór z bankiem osiągnął wartość aż 106% w porównaniu z rokiem 2022. Co niezwykle istotne i napawające optymizmem, aż 99% wyroków wydanych przez sądy II instancji zakończyło się korzystnie dla frankowiczów.

Wobec tak dużej ilości prawomocnie zakończonych spraw frankowych, niewątpliwie nasuwa się pytanie – co dalej?

Sposoby wykonania prawomocnego wyroku w sprawie frankowej

Najbardziej korzystnym dla kredytobiorców rozwiązaniem jest unieważnienie umowy kredytowej. W przypadku stwierdzenia nieważności umowy, obie strony – kredytobiorca i bank – zobowiązane sąd do zwrotu wzajemnych świadczeń. Kredytobiorca musi zwrócić bankowi kapitał kredytu, natomiast bank zobowiązany jest do zwrotu wszystkich wpłaconych przez kredytobiorcę rat kapitałowo – odsetkowych, prowizji oraz innych opłat.

Realizacja prawomocnego wyroku przez bank w znakomitej większości przypadków odbywa się bez żadnych komplikacji i utrudnień ze strony banku, co z pewnością ucieszy kredytobiorców wciąż pozostających w sporze z bankiem. W około 90% sytuacji banki wykonują prawomocny wyrok samodzielnie, kończąc tym samym definitywnie ten toksyczny stosunek prawny.

Duża liczba wytoczonych przez kredytobiorców spraw dotyczących kredytów walutowych spowodowała również konieczność wypracowania przez banki innych, bardziej przystępnych sposobów realizacji prawomocnych wyroków. Dlatego też coraz częściej banki oferują zawarcie tzw. porozumienia kompensacyjnego.

Porozumienie kompensacyjne stanowi swego rodzaju umowę dotyczącą realizacji wzajemnych roszczeń. Jest to niewątpliwie bardzo korzystny sposób całkowitego rozliczenia się z bankiem po uzyskaniu prawomocnego wyroku. Porozumienie kompensacyjne zwykle prowadzi do potrącenia roszczenia konsumenta zasądzonego wyrokiem z roszczeniem banku o zwrot kapitału kredytu. W takiej sytuacji bank zwróci kredytobiorcy jedynie kwotę ewentualnej nadpłaty, a więc różnicy pomiędzy kwotą wypłaconego kapitału kredytu, a kwotą zasądzoną na rzecz kredytobiorcy w wyroku. Ponadto, w ramach porozumienia kompensacyjnego banki zwracają również pozostałe koszty poniesione w związku z wykonywaniem umowy (opłaty, prowizje, składki ubezpieczeniowe etc.) oraz koszty procesu zasądzone wyrokiem. Porozumienie kompensacyjne definitywnie kończy spór pomiędzy stronami. Liczba zawarty porozumień kompensacyjnych wciąż rośnie, niemniej obecnie stanowi około 9% przypadków realizacji wyroku.

Zdarzają się również przypadki, że bank jest opieszały w realizacji prawomocnego wyroku, a wręcz utrudnia jego realizację. Sytuacja taka powoduje konieczność skierowania wyroku do przymusowej realizacji w ramach postępowania egzekucyjnego, co sprawia, że „ściągnięciem” zasądzonych wyrokiem kwot od banku zajmie się komornik. Jeżeli bank nie chce dobrowolnie wykonać wyroku, naraża się na poniesienie dodatkowych opłat w postaci odsetek i kosztów postępowania egzekucyjnego, które mając na względzie wartości przedmiotu sporu w sprawach frankowych, niewątpliwie spowodują, że egzekwowana wierzytelność w znaczący sposób wzrośnie, co stanowiło będzie dodatkowe obciążenie finansowe. Dlatego też, konieczność dochodzenia wierzytelności przez kredytobiorców w drodze postępowania egzekucyjnego stanowi marginalne zjawisko i stanowi tylko ok. 1% przypadków. Warto również zauważyć, że egzekucja komornicza wyroku frankowego, oprócz oczywiście czasu, nie stanowi dla kredytobiorcy żadnego uszczerbku finansowego, gdyż wszelkie koszty egzekucji ponosi w całości dłużnik, a więc wyłącznie bank.

Autor: adwokat Kamil Śledź, Korzybski Wojciński Kancelaria Radców Prawnych